Lublin 11-08-2022r.

Szanowny Pan Lech Sprawka -Wojewoda Lubelski

Szanowna Pani Magdalena Czarkowska-Dyrektor Lubelskiego OW NFZ Szanowny Pan Adam Niedzielski-Minister Zdrowia

Szanowni Państwo Dyrektorzy/Prezesi podmiotów leczniczych

Szanowny Pan prof. dr hab. n. med. Wojciech Załuska Rektor Uniwersytetu Medycznego w Lublinie

Szanowny Pan Jarosław Stawiarski Marszałek Województwa Lubelskiego

Szanowni Państwo-Starostowie powiatów województwa lubelskiego

Szanowni Państwo Parlamentarzyści RP Ziemi Lubelskiej

Szanowny Pan Dariusz Jodłowski-Przewodniczący Wojewódzkiej Rady Dialogu Społecznego

STANOWISKO REGIONU LUBELSKIEGO

Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pielęgniarek i Położnych

WRAZ Z WNIOSKIEM

O PRZEPROWADZENIE PILNEGO SPOTKANIA W SPRAWIE WYKONYWANIA PRZEPISÓW USTAWOWYCH, UCZESTNICTWO W TYM SPOTKANIU I PODJĘCIE DZIAŁAŃ

Zarząd Regionu Lubelskiego Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pielęgniarek i Położnych po dokonaniu analizy wdrażanej przez podmioty lecznicze znowelizowanej ustawy z dnia 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych (t. jedn.: Dz. U. z 2021 r. poz. 1801 z późn. zm. - dalej: ustawa o minimalnym wynagrodzeniu zasadniczym lub ustawa) dostrzega istotne

ryzyka w działalności podmiotów leczniczych, a tym samym w odniesieniu do zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego mieszkańcom województwa lubelskiego. Uzasadnieniem dla wspólnego spotkania jest obecna sytuacja w aspekcie stosowania ustawy o minimalnym wynagrodzeniu zasadniczym, która wymaga współdziałania Organów, podmiotów leczniczych oraz strony pracowniczej w poczuciu odpowiedzialności za dobro wspólne, jakim jest zdrowie ludzkie. Mając na względzie stwierdzony stan wykonywania ustawy, który budzi poważny niepokój społeczny w zakresie zapewnienia środków przeznaczonych na wynagrodzenia pracowników i w konsekwencji możliwe pogorszenie zasad wynagradzania pracowników w zestawieniu z gwarancjami ustawowymi i dotychczasową praktyką wnosimy w miarę możliwości o jak najszybsze zorganizowanie spotkania w formacie tzw. okrągłego stołu służby zdrowia województwa lubelskiego i uczestnictwo w tym spotkaniu, podjęcie działań jeszcze we wrześniu tego roku. Proponujemy, by w proponowanym spotkaniu uczestniczył Wojewoda Lubelski (jako przedstawiciel Rządu na terytorium województwa i gospodarz spotkania), Dyrektor Oddziału Lubelskiego NFZ, Dyrektorzy, Prezesi wybranych podmiotów leczniczych będący świadczeniodawcami oraz przedstawiciele podmiotów tworzących w myśl art. 121 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 633 z późn. zm.).

Z niepokojem obserwujemy bowiem sposób realizacji podwyżek w poszczególnych podmiotach leczniczych. Według danych uzyskanych przez OZZPiP Region Lubelski w podmiotach leczniczych(załącznik do stanowiska) zawarto z pracodawcami 14 porozumień w myśl ustawy o wynagrodzeniu minimalnym zasadniczym; w 27 podmiotach wprowadzono zarządzenie. Dodać należy, że w 5 podmiotach leczniczych jeszcze toczą się rozmowy z pracownikami w przedmiocie podwyżek wynagrodzeń, a u 20 pracodawców są wymagane wszystkie kwalifikacje posiadane przez pielęgniarki i położne. Pomimo tych pozytywnych akcentów nie można zapominać, że niestety 14 pracodawców na dzień 10 sierpnia 2022 r. nie wypłaciło podwyżek w minimalnej ustawowej wysokości oraz w 6 podmiotach leczniczych nie wykonuje się prawidłowo ustawy, nie reguluje się minimalnego wynagrodzenia za pracę w wysokości gwarantowanej ustawowo i nie uznaje kwalifikacji, które w poprzednich latach uznał i zgłosił w zasobach kadrowych do NFZ. U części pracodawców są formułowane wstępne rozważania w zakresie regulowania wynagrodzeń wobec części pracowników według grup o niższym niż dotychczas współczynniku wynagradzania, co byłoby w ocenie organizacji związkowej krzywdzące dla pracowników i mogłoby negatywnie odbić się na liczbie personelu medycznego danej placówki. Niezrozumiała jest zatem dyferencjacja w zakresie wynagradzania pielęgniarek i położnych, w szczególności w ten sposób, iż w jednych podmiotach wynagradza się personel zgodnie z ustawą, w innych nie reguluje się wobec pracowników minimalnego wynagrodzenia w aktualnej wysokości.

Na podstawie wyjaśnień kierowników podmiotów leczniczych należy przyjąć, iż głównym powodem zaistniałej sytuacji może być brak pełnego zabezpieczenia finansowego podwyżek wynagrodzenia, o czym świadczą wysokości środków zawarte w aneksach przygotowanych przez Lubelski Oddział Wojewódzki NFZ. Brak należnych wynagrodzeń może spowodować nieopłacalność pracy w grupie pielęgniarek i położnych, zwłaszcza wśród osób, które nabywają prawo do emerytury oraz młodych osób rozważających pracę poza sektorem publicznej ochrony zdrowia. Jako przedstawiciele największego zawodu medycznego Regionu Lubelskiego nie możemy zaakceptować sytuacji, w której na skutek braku środków na należne

podwyżki nastąpi obniżanie poziomu opieki nad naszymi pacjentami z uwagi na potencjalne ryzyko obniżenia stanu zatrudnienia w naszej grupie zawodowej. Sprzeciwiamy się podejmowanym przez niektórych pracodawców próbom unikania konieczności zwiększania wynagrodzenia pracownikom podnoszącym swoje kwalifikacje zawodowe, tłumacząc mniejszymi wymaganiami wobec nich w warunkach kontraktowania z NFZ. To prowadzi do konfliktów między pracownikami w naszej grupie zawodowej, ale także generuje spór na linii pracodawca – pracownik, który może znaleźć swój finał w Sądzie powszechnym.

Zarówno chaos jak i konflikty w relacjach międzyludzkich stwarzają ryzyko wystąpienia sporów, procesów sądowych itp., zakłócając pokój społeczny w tak newralgicznej działalności, jaką jest funkcjonowanie ochrony zdrowia. Niepokoi nas dodatkowo fakt braku reakcji podmiotów tworzących szpitale na problemy we wdrażaniu w życie ustawy. Jeżeli wzrost nakładów finansowych, jakimi dysponuje LOW NFZ nie pokryje potrzeb zdrowotnych to, czy faktycznie wynika to z niższego poziomu realizacji świadczeń zdrowotnych i rzeczywistych ich kosztów? Dlaczego podmiotom leczniczym nie wystarcza pieniędzy na realizację podwyżek pracownikom pomimo traktowania środków finansowych NFZ na ten cel jako środków zabezpieczonych i zapisanych do odpowiedniej wartości w skutkach regulacji ustawy o minimalnym wynagrodzeniu? Zatem czy możliwe jest zrealizowanie w pełni wzrostu wynagrodzeń pracownikom podmiotów medycznych?

Działając w poczuciu odpowiedzialności i troski o właściwe wykonywanie zawodu oraz zapewnienie dostępności i dobrego poziomu i jakości opieki nad pacjentem zwracamy się z prośbą

o podjęcie wspólnych działań zmierzających do ograniczenia negatywnych skutków wdrażanej ustawy. Mieszkańcy województwa lubelskiego mają prawo obawiać się niekorzystnych rozwiązań w finansowaniu świadczeń. Transformacja właścicielska w zakresie zakładów opieki od 1999 roku powodowała konieczność ograniczania wydatków do niezbędnego minimum. Do roku 2006 borykaliśmy się do z historycznym podziałem środków finansowych dokonywanym przez Centralę NFZ, które dyskryminowało ścianę wschodnią w dostępie do finansowania na poziomie innych regionów co przekładało się na niższe nakłady na zdrowie naszych podopiecznych w regionie. Nikt nie rozumiał, dlaczego dyspozycja środkami publicznymi na leczenie pacjentów może łamać zasadę solidaryzmu społecznego. Należy podkreślić, że głównie pielęgniarki i położne naszego regionu poniosły ogromne koszty tego procesu. Wówczas ratowano finanse szpitali zmniejszając pracownikom wynagrodzenia, likwidowano etaty, powoli niszczono ten zawód doprowadzając do masowego odejścia z zawodu na rzecz innych zawodów (gdzie zarobki osiągano wyższe) i obniżania poziomu opieki. Po 2007 roku, tj. po zmianie algorytmu podmioty lecznicze dysponowały większą możliwością wykonywania świadczeń, a szpitale pozyskały lepsze finansowanie. Zarówno pacjenci, jak i pracownicy przestali być nierówno traktowani co do dostępności świadczeń i wysokości wynagrodzeń ze względu na de facto miejsce zamieszkania.

Dziś, obserwując efekt niekorzystnych reform, błędów zaniechania kolejnych ekip rządzących, malejącą liczbę przedstawicieli zawodu, gdzie zmierzamy do popularyzacji tej profesji, zamiast tworzenia systemu zachęt wprowadza się niepewną politykę wynagradzania wobec pielęgniarstwa i położnictwa. Wyrazem powyższego jest właśnie występowanie wskazanych wyżej problemów w podmiotach leczniczych województwa lubelskiego, które da się rozwiązać w ocenie organizacji związkowej tylko w duchu dialogu społecznego.

Jak pisał przed laty Kardynał Stefan Wyszyński „w każdej pracy spotyka się najpierw człowiek z człowiekiem (…). „Dziwić się trzeba, jak w ogóle możliwe jest życie gospodarcze w panującym duchu nieufności, niechęci i oporu. Dbać więc należy o rozszerzenie zakresu współpracy między ludźmi i o nawiązywanie kontaktu bezpośredniego, żeby stosunki pracy stawały się coraz bardziej ludzkie” (Stefan Kardynał Wyszyński, Miłość i sprawiedliwość społeczna. Rozważania społeczne, Warszawa 2021, s. 562-567). Dialog z udziałem strony pracodawczej, społecznej, rządowej i samorządowej to właściwa, jedyna droga do wszechstronnego rozwiązania zaistniałych problemów w duchu wzajemnego zrozumienia i szacunku.

Mając powyższe na uwadze, dostrzegając ryzyko niewłaściwego finansowania świadczeń medycznych niezbędne wydaje się podjęcie rozmów w ramach Rady Dialogu Społecznego z udziałem wszystkich zaangażowanych stron procesu organizowania i udzielania świadczeń z przedstawicielami pracowników i podmiotami tworzącymi podmioty lecznicze. Niezależnie jednak od tej formuły działania, która ma ograniczony zakres podmiotowy, w celu pełnego przepływu informacji oraz kompleksowego współdziałania zainteresowanych strony pracodawczej z pracownikami, wnosimy o organizację spotkania z udziałem wszystkich wskazanych wyżej przedstawicieli Organów, pracodawców i podmiotów tworzących w formule tzw. okrągłego stołu. Formuła ta pozwoli przeprowadzić rzeczową rozmowę dotyczącą aktualnego problemu stosowania ustawy, w celu wypracowania modelu postępowania tak, by uniknąć niepotrzebnych nieporozumień w przyszłości.

Prosimy o potraktowanie niniejszego pisma z należytą powagą i pozytywną odpowiedź w zakresie przedłożonej propozycji.

Łączę wyrazy szacunku,

Przewodnicząca Zarządu Regionu Lubelskiego

Bernarda Machniak

Do wiadomości:

Przewodnicząca Zarządu Krajowego OZZPIP-Pani Krystyna Ptok

Przewodniczący Okręgowych Izb Pielęgniarek i Położnych działających na terenie województwa

lubelskiego